Zoveel kost afschaf hypotheekrenteaftrek jou écht per maand

In dit artikel:

De VVD waarschuwt dat huiseigenaren na het afschaffen van de hypotheekrenteaftrek honderden euro’s per maand extra zouden gaan betalen, een claim die centraal staat in het verkiezingsdebat nu de Tweede Kamerverkiezingen naderen. Partijen verschillen vooral over het tempo van afschaffing: sommige (zoals GroenLinks-PvdA) willen dit binnen circa 10 jaar regelen, het CDA denkt aan een veel langer uitstel (bijvoorbeeld 30 jaar), en de VVD voert campagne voor behoud en sluit samenwerking met tegenstanders niet uit.

Berekeningen van hypotheekadviseur Van Bruggen tonen echter een veel minder dramatisch beeld dan de VVD-slogan. Op basis van een model met een annuïteitenhypotheek van €363.000 (gemiddeld aanvraagbedrag voor starters in 2025) en een afbouw over 15 jaar komt de gemiddelde stijging uit op ongeveer €20–22 per maand in de eerste tien jaar. Zelfs bij zwaardere hypotheekschuld (voorbeeld: €500.000) en een snelle afbouw binnen 10 jaar ligt de gemiddelde meerlast over de gehele periode rond €40 per maand. Voor lagere hypotheken is de opbrengst nog kleiner. Van Bruggen merkt bovendien op dat inkomens over die jaren vaak stijgen, waardoor de extra lasten minder voelbaar zijn.

Dat neemt niet weg dat voor huishoudens met zeer grote hypotheken en in scenario’s waar aftrek volledig en snel verdwijnt, de maandelijkse lasten uiteindelijk fors hoger kunnen uitvallen — mogelijk honderden euro’s — maar dat is vaak pas op de langere termijn en hangt sterk af van individuele omstandigheden en het gekozen afbouwpad.

De afschaffing zou politieke en budgettaire ruimte opleveren: ongeveer €11,2 miljard wordt genoemd als vrij te besteden bedrag, dat gebruikt kan worden om bijvoorbeeld de inkomstenbelasting te verlagen en zo de pijn deels te verzachten en herverdeling te realiseren. Belangrijk is ook dat experts benadrukken dat het schrappen van de renteaftrek op zichzelf geen wondermiddel is voor het woningtekort; aanvullende maatregelen op de woningmarkt blijven noodzakelijk.

Kortom: de VVD-scenario’s roepen angst op met hoge maandbedragen, maar deskundige rekenmodellen wijzen uit dat de gemiddelde extra last vaak veel kleiner is dan gevreesd — de uiteindelijke impact hangt af van hypotheekhoogte, gekozen afbouwtermijn en aanvullende fiscale maatregelen.