Zorgkosten rijzen pan uit: maatregelen per politieke partij
In dit artikel:
Het Centraal Planbureau (CPB) heeft de verkiezingsprogramma’s van meerdere partijen doorgerekend om de financiële effecten van zorgmaatregelen vergelijkbaar en inzichtelijk te maken. Deelname aan die doorrekening is vrijwillig; partijen die meewerkten zijn onder meer GroenLinks-PvdA, VVD, NSC, D66, BBB, CDA, SGP, CU, Volt en JA21. Belangrijke afwezige is de PVV, die vasthoudt aan volledige afschaffing van het eigen risico maar zijn programma niet heeft laten doorrekenen; ook Partij voor de Dieren en SP deden niet mee.
Centraal in de discussie staan de stijgende zorgkosten en het eigen risico (nu €385 per jaar). Onder druk van de PVV heeft het demissionaire kabinet besloten het eigen risico in 2027 te verlagen naar €165, maar volgens het CPB houden alleen GroenLinks-PvdA en BBB dat besluit aan. D66, NSC, SGP en CU willen het huidige niveau van €385 behouden, terwijl VVD, CDA, Volt en JA21 voorstellen het eigen risico te verhogen naar €440. Afschaffing van het eigen risico, zoals de PVV voorstaat, zou volgens vergelijkbare analyses miljarden kosten en het zorggebruik verhogen.
De meeste partijen die meededen kiezen maatregelen die de collectieve uitgaven voor zorg minder laten stijgen dan het huidige beleid: hogere eigen bijdragen en beperkingen van het basisverzekeringspakket spelen daarbij een rol. GroenLinks-PvdA is een uitzondering; hun voorstellen leiden volgens het CPB juist tot hogere collectieve zorguitgaven. Daarnaast willen VVD, D66, SGP, CU, Volt en JA21 het huidige basispakket bevriezen (dus geen automatische opname van nieuwe behandelingen), terwijl enkele partijen, waaronder GroenLinks-PvdA, D66, NSC, CU, SGP en Volt wel periodieke tandartscontroles aan het basispakket willen toevoegen.
Kortom: de doorrekening maakt duidelijk waar partijen economisch investeren of bezuinigen in de zorg, en toont scherpe verschillen rond het eigen risico en de samenstelling van het basispakket — thema’s die direct bepalen wie welke zorgkosten betaalt.