Slaap je slecht? Je brein ziet er letterlijk ouder uit

In dit artikel:

Britse onderzoekers analyseerden MRI-scans van ruim 27.000 volwassenen tussen 40 en 70 jaar en gebruikten AI om een zogenaamde “hersenleeftijd” te berekenen aan de hand van meer dan duizend beeldmarkers (zoals krimp van hersenweefsel, dunnere cortex en kleine vaatbeschadigingen). Ze vergeleken die uitkomst met slaapgewoonten en vonden een duidelijk verband: slechter slapen hangt samen met een ouder ogend brein. Elk punt lager op een gezonde-slaapscore correspondeerde met ongeveer zes maanden extra hersenveroudering; de slechtste slapers hadden gemiddeld bijna een jaar “ouder” ogende hersenen dan hun kalenderleeftijd.

Belangrijkste risicofactoren waren een nachtbraker-chronotype en afwijkende slaapduur (zowel te kort als te lang). Ontsteking speelt mede een rol: verhoogde ontstekingswaarden verklaarden circa 10% van het verband. Ook de glymfatische schoonmaak — het opruimsysteem van het brein dat in diepe slaap actief is — werkt minder goed bij slechte slaap, waardoor afvalstoffen blijven liggen.

Goed nieuws: slaap is trainbaar. Simpele maatregelen zoals vaste bedtijden, minder cafeïne en schermen voor het slapen en een donkere, koele slaapkamer helpen de kwaliteit te verbeteren en kunnen bijdragen aan het behoud van een jonger ogend brein.