Nederland zit stil en dat maakt ons ziek (en blut)

In dit artikel:

Al meer dan twintig jaar waarschuwen wetenschappers, artsen en de Nederlandse Sportraad: lichamelijke activiteit is cruciaal voor onze gezondheid. In de praktijk zitten Nederlanders echter veel; op kantoor, in de auto en op de bank, en we scrollen steeds meer. Dat vertaalt zich in harde cijfers: de helft van de bevolking heeft overgewicht en miljoenen halen de beweegnorm niet. De gevolgen zijn zichtbaar in de zorg: diabetes type 2, ooit vooral een ouderdomsziekte, duikt nu ook bij kinderen op en het zorgstelsel voelt de druk.

Kleine dagelijkse bewegingen hebben grote effecten: een kwartier wandelen, de trap pakken of kort fietsen vermindert het risico op hart- en vaatziekten, bevordert hersenfunctie, verbetert stemming en draagt bij aan een gezonder lichaam. Een recente studie in Groningen toonde dat zelfs beperkte extra beweging flinke zorgkosten kan besparen. Amsterdam rekende voor dat als één procent van de Amsterdammers wekelijks iets meer zou sporten, dat de stad jaarlijks ongeveer 14 miljoen euro zou besparen. Met andere woorden: bewegen levert niet alleen gezondheid, maar ook financiële winst op.

Toch blijft structurele investering achterwege. Politieke partijen roepen wel dat sport en bewegen belangrijk zijn, maar budgetten en preventiebeleid blijven vaak steken in woorden. Preventie wordt vaak gezien als iets voor de lange termijn, terwijl de kosten van inactiviteit zich nu opstapelen. Het huidige systeem investeert veel in ‘reparatie’ van gezondheidsschade in plaats van in onderhoud en preventie.

Verandering vraagt zowel persoonlijk initiatief als beleidsmaatregelen. Individuen kunnen vaker kiezen voor korte wandelingen of trapgebruik; beleidsmakers kunnen bewegen normaler maken door infrastructuur, toegankelijke sportvoorzieningen en structurele steun voor sportverenigingen te bevorderen. Een cultuur waarin bewegen vanzelfsprekend is — na de lunch wandelen, ouderen die bewegen in plaats van alleen pillen — zou direct gezondheidswinst en kostenbesparing opleveren. We hoeven niet te wachten: veel verbeteringen beginnen simpelweg met opstaan en in beweging komen.