Meer mensen met uitkering: dit krijgen ze en de lasten voor de rest

In dit artikel:

In juni 2025 ontvingen 3,66 miljoen Nederlanders AOW en ongeveer 410.000 mensen een bijstandsuitkering, meldt het CBS. Dat is ten opzichte van een jaar eerder een stijging van circa 65.000 AOW‑ontvangers (+2%) en ruim 5.000 bijstandsontvangers (+1,3%). Beide regelingen betalen in principe vaste maandbedragen die gekoppeld zijn aan het minimumloon: alleenstaanden krijgen 70% daarvan, samenwonenden elk 50%. Per 1 juli 2025 zijn die uitkeringen geïndexeerd.

De regels verschillen wel: AOW kent geen vermogensgrens maar wordt gekort met 2% per jaar dat iemand niet in Nederland woonde; bijstand kent een vrijlating van maximaal €7.770 spaargeld en andere voorwaarden. De groei van het aantal bijstandsontvangers komt vooral voor rekening van jongeren onder 27, mannen en mensen met een niet‑westers migratieachtergrond. Mogelijke oorzaken zijn de afgekoelde arbeidsmarkt, lagere opleidingsniveaus bij mannen, toenemende mentale gezondheidsproblemen onder jongeren en de instroom van statushouders.

Financieel is vooral de sterke toename van AOW‑uitgaven problematisch. Waar in 2000 de AOW nog een klein overschot kende, lagen de uitgaven in 2024 op €51,9 mrd tegenover €28,5 mrd aan premieopbrengsten — een tekort van €23,5 mrd. Het Ministerie van Sociale Zaken verwacht dat ook de bijstandskosten verder stijgen; tussen 2023 en 2028 wordt een extra miljard aan uitgaven voorzien. Conclusie: de groei van het aantal uitkeringsgerechtigden legt nu al druk op werkenden en zal zonder beleidsingrijpen alleen maar zwaarder wegen.