Gewassen met de meeste pesticiden: forse daling sinds 2020

In dit artikel:

Nederlandse landbouwers hebben in 2024 aanzienlijk minder gewasbeschermingsmiddelen gebruikt dan in 2020, blijkt uit nieuwe cijfers van het CBS. Over de vier jaar daalde het gebruik van middelen tegen schimmels en bacteriën met 24%, onkruidbestrijders met 15% en insecticiden met 34%. Alleen middelen tegen slakken, kieming en plantengroei stegen met meer dan 50%.

De afname is opvallend omdat 2024 zowel warm als nat was — omstandigheden die normaal gesproken juist hogere ziektedruk en dus meer spuitbeurten stimuleren — terwijl 2020 warm en droog was. Dat maakt de reductie moeilijker te verklaren puur uit weersinvloeden.

Lelietelers springen er het meest uit: hun gebruik daalde van 601 duizend kilo in 2020 naar 273 duizend kilo in 2024, een halvering. Ook telers van pootaardappelen, suikerbieten, tulpen en uien gebruikten flink minder middelen. Tegelijkertijd namen het gebruik bij consumptieaardappelen en bij perenteelt juist toe.

Het artikel plaatst deze cijfers tegen de achtergrond van de Nederlandse landbouwpolitiek en maatschappelijke discussie. Boeren ervaren jaren van tegenstrijdige prikkels — eerst efficiëntie en schaalvergroting, daarna nadruk op kleinschaliger en milieuvriendelijker produceren — en volgens de tekst is er door politieke blokkades (waarbij minister Femke Wiersma wordt genoemd) sinds ongeveer anderhalf jaar weinig duidelijk beleid. Ook wordt gewezen op zorgen rond leliecultures die in eerdere jaren veel stof deden opwaaien vanwege grote gifverbruik en mogelijke gezondheidsrisico’s voor omwonenden, zoals verhoogde kans op Parkinson en ontwikkelingsproblemen bij kinderen.

Als extra context: de trend past in bredere Europese en Nederlandse inspanningen om pesticiden terug te dringen via regelgeving en geïntegreerde plaagbestrijding, maar de cijfers laten zien dat de ontwikkeling per gewas sterk uiteenloopt.