Expert legt uit waarom snus geen goed alternatief is voor roken

In dit artikel:

Vaughan W. Rees, hoogleraar aan de Harvard School of Public Health en specialist in tabakscontrole, onderzocht de gezondheidsrisico’s en gedragsmatige effecten van snus — nicotinezakjes die onder de bovenlip worden gedragen. In een recente studie ("Application of the Smokeless Tobacco Expectancies Questionnaire to Snus") gaf Rees aan dat gebruikers twee typen verwachtingen hebben: het idee van directe beloning (bijv. een nicotine‑kick) en zorgen over negatieve gezondheidsgevolgen. Mensen die de risico’s onderschatten, zijn eerder geneigd snus te gebruiken.

Rees belicht ook hoe productontwerp verslavingskansen beïnvloedt. Variaties in samenstelling — zoals pH en de hoeveelheid vrije (unionized) nicotine — bepalen hoeveel nicotine snel via het slijmvlies wordt opgenomen. Zweedse snusproducten bevatten relatief veel vrije nicotine, wat de beloningservaring en de kans op afhankelijkheid kan vergroten. Zulke ontwerpkeuzes verhogen het risico op langdurig gebruik, vooral wanneer snus naast roken wordt gebruikt.

Een belangrijk aandachtspunt is “dual use”: als snus te weinig nicotine levert of als mensen het als mild ervaren, beginnen sommigen ook sigaretten te roken, waardoor het vermeende schadeloosheidsvoordeel wegvalt. Rees waarschuwt dat het probleem niet alleen fysiologisch is, maar ook gedragsmatig en perceptueel.

In Nederland is snus verboden — mede uit zorg over jongeren die soms een “snabba” proberen — en Rees’ bevindingen onderstrepen waarom snus een blijvend onderwerp van volksgezondheid moet blijven: het is geen risicovrije vervanger van roken en kan juist nieuwe afhankelijkheid en gecombineerde tabaksconsumptie stimuleren.