Drie opdrachten voor Kabinet-Jetten: 'Stabiel, radicaal vernieuwen'
In dit artikel:
Andere Europese observatoren zien in Nederland een medische injectie voor het anti-populistische project nu D66 waarschijnlijk de grootste partij wordt en Rob Jettens motto ‘het kan wel’ weerklank vindt. Tegelijk is de verkiezingsuitslag complex: progressieve stemmen wonnen terrein, maar rechts-conservatieve ideeën blijven sterk aanwezig. Met de formatie nog te beginnen klinkt één duidelijke wens: het politieke wachten moet stoppen.
Hoofdeconoom Hans Stegeman (Tridios) ziet de uitslag niet als eindpunt maar als een kruispunt en formuleert drie kerntaken voor het volgende kabinet. Ten eerste moet beleid stabiliteit bieden zonder star te worden: ondernemers en investeerders in duurzame projecten hebben behoefte aan voorspelbare regels, zodat windparken, natuurboerderijen of circulaire bedrijven niet bij elk regeerakkoord op losse schroeven komen te staan. Ten tweede vraagt de energietransitie en industriepolitiek om richtinggevende keuzes: niet alleen aanjagen van groene groeisectoren (zoals waterstof en batterijtechnologie), maar ook bewuste afbouw van fossiele restindustrieën, logistieke megacampussen en energie-intensieve bulkproductie — inclusief financiële instrumenten om ontmanteling mogelijk te maken. Derde opdracht is het herstel van vertrouwen: sociale vangnetten en heldere transitiepaden moeten burgers en werknemers in staat stellen mee te bewegen zonder onhoudbare risico’s.
Stegeman pleit verder voor harde normen om van circulaire economie meer te maken dan symboliek, en voor een landbouwkeuze richting ecologische systemen in plaats van het subsidiëren van grootschalige veefabrieken. Stabiliteit moet volgens hem geen deken van behoudzucht zijn, maar een fundament waarop ingrijpende vernieuwing kan wortelen; verandering krijgt pas draagvlak wanneer mensen vandaag al voordeel zien van het morgen.
De auteur besluit dat nu de formatie nog moet beginnen, partijen kleur moeten bekennen. Praktisch zal een kabinet vormen echter lastig blijven — ook demissionair premier Schoof verwacht een pittig formatieproces.